02.02.2023
RURALtXA! é un gran proxecto transformador que busca impulsar as actividades tradicionais de gandería en extensivo, vinculadas á conservación de hábitats, como base da bioeconomía rural na contorna da Rede Natura e outros espazos naturais de montaña. A Universidade da Coruña, a Universidade de Santiago de Compostela e a Fundación HAZI son as promotoras da iniciativa, que conta co apoio da Fundación Biodiversidade do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO) no marco do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia (PRTR), financiado pola Unión Europea – NextGenerationEU.
Neste contexto, os máximos responsables do proxecto e axentes sobre o terreo (gandeiros e comuneiros) mantiveron un encontro coa directora da Fundación Biodiversidade, Elena Pita e o subdirector de biodiversidade e cambio climático, Ignacio Torres, no que tiveron a oportunidade de profundar en asuntos centrais da iniciativa como o apoio á gandería extensiva mediante a súa promoción e mediante a aplicación de prácticas sostibles para a biodiversidade, e a restauración de hábitats de interese comunitario.
O obxectivo do proxecto é a promoción dos sistemas tradicionais de gandería en extensivo, que son clave en áreas de montaña para a conservación da biodiversidade e a xeración de produtos de calidade e múltiples servizos ecosistémicos fundamentais para a sociedade. O seu desenvolvemento busca a conservación e xestión sostible daqueles hábitats do norte da Península Ibérica que dependen de prácticas gandeiras tradicionais como os pastos de montaña, queirogais ou turbeiras.
RURALtXA! estenderase ata decembro de 2025 e contempla a realización dun diagnóstico da presenza e estado de conservación dos hábitats naturais en zonas montañosas de Galicia e Euskadi, o desenvolvemento de plans de manexo que apliquen as mellores prácticas para a súa conservación e uso sostible, accións directas de restauración e mellora de hábitats e a monitorización de resultados. Ademais, prevé a avaliación dos beneficios que estes hábitats e produtos proporcionan e a creación dunha rede de traballo con múltiples ferramentas colaborativas de apoio á gandería tradicional.
O ámbito de actuación de RURALtXA! sitúase en catro áreas piloto en Galicia que inclúen os ZEC (Zona de Especial Conservación) Serra do Xistral e Monte Maior en Lugo, ademais da Serra da Faladoira na Coruña e a Serra dá Groba en Pontevedra e cinco áreas piloto no País Vasco, como son os espazos naturais protexidos de Gorbeia, Aizkorri-Aratz, Aralar, Arkamo-Gibijo-Arrastaria e Salvada Mendileorra-Sierra Salvada. Así, o proxecto abarca unhas 21.300 hectáreas de hábitats de interese comunitario prioritarios en zonas abertas de montaña.